ดิจิทัลไลฟ์ผู้สูงวัย ต้องทำอะไรเองได้บ้าง

ผู้สูงวัยทำธุรกรรมออนไลน์ด้วยความปลอดภัย ต้องระวังเรื่องอะไรบ้าง

ในประเทศไทยของเรา ในตอนนี้กำลังก้าวเข้าสู่ยุคของผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้นอีกด้วย โดยที่มีการคาดการณ์กันว่า ในระยะเวลา 10 ปีต่อจากนี้ไปจะดูว่าจะเป็นสังคมผู้สูงอายุแบบเต็มตัวเลยก็ว่าได้จึงทำให้การปรับเปลี่ยน หรือการประยุกต์ใช้ในยุคสมัยของผู้สูงอายุ แบบ Digital Life สำหรับผู้สูงอายุนั้นจึงเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่มีความจำเป็นกับการปรับเปลี่ยนต่อชีวิตของคนเราในปัจจุบันอย่างแท้จริงการปรับเปลี่ยนในส่วนผสมผสาน ในองค์ประกอบโดยรวมที่ค่อนข้าง มีความชัดเจนกับสิ่งเหล่านี้อย่างมีคุณภาพหรือประสิทธิภาพได้มากที่สุด และเป็นการเพิ่มพูนคุณภาพหรือประสิทธิภาพ เพื่ออนาคตที่สดใสกำลังรอคุณอยู่

การเพิ่มขึ้นของผู้สูงอายุทั่วทั้งโลก ซึ่งแน่ชัดว่า Generation เหล่านี้ที่ทรงอิทธิพลทางการใช้จ่ายเงินเป็นอย่างมาก ผู้สูงอายุดูเหมือนว่าจะเป็นกลุ่มที่ควบคุม ทางการเงิน และการเมือง โดยเป็นกลุ่มที่มีเงินเหลือพอใช้จ่ายที่มีมากกว่าคนในทุกๆกลุ่ม เช่น การเป็นตัวขับเคลื่อนของเศรษฐกิจโลกไปโดยปริยาย จึงนำเข้าสู่เศรษฐกิจสูงวัยหรือเศรษฐกิจอายุวัฒน์ ที่พักด่านภาครัฐและภาคธุรกิจใหญ่ๆได้

2030 ก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยทั่วโลก

มีการประเมินจากสถิติอย่างชัดเจนแล้วว่า จำนวนผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปนั้นจะมีสูงถึง 1,400 ล้านคนทั่วโลก ในปี 2030 และจะเป็นปีแรกของประวัติศาสตร์ที่มีผู้สูงอายุมากกว่าเด็กแรกเกิด นั่นหมายความว่า โลกเรากำลังเข้าสู่ยุคสมัยของผู้สูงวัย (Super Aged Society) อย่างแน่นอน แล้วยังมีการคาดการณ์ด้วยว่า ปี 2050 ประชากรผู้สูงวัยที่อายุ 60 ปีขึ้นไป จะมีเพิ่มขึ้นเป็น 21,00 ล้านคนทั่วโลก ในขณะที่ประชากรเด็กเกิดใหม่ยังคงมีเพียงแค่ 1,400 ล้านคนเท่านั้น

ส่วนประเทศไทยเรานั้น กำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างแท้จริง นับตั้งแต่ปี 2000 ที่ผ่านมา โดยประชากรที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปมีอัตราการเพิ่มสูงขึ้นถึง 10 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว และในปัจจุบันประชาชนชาวไทยที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ประมาณ 17-18 เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งประเทศหรือประมาณ 11 ล้านคน อีกทั้งยังมีการคาดการณ์ว่าภายในปี 2035 ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยระดับสูงสุด โดยมีประชากรผู้สูงอายุถึง 30% อีกด้วย

ธุรกรรมออนไลน์มีความสำคัญกับดิจิทัลไลฟ์ผู้สูงวัย

ความจำเป็นของธุรกรรมออนไลน์มีความสำคัญกับดิจิตอลไลฟ์สำหรับผู้สูงวัย ซึ่งธุรกกรมออนไลน์เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของการดำเนินชีวิตของผู้สูงวัย ดิจิทัลไลฟ์ผู้สูงวัย จึงมีส่วนสำคัญเป็นอย่างมากสำหรับการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยของสังคมผู้สูลวัยในอนาคต

ผู้สูงวัยต้องทำธุรกรรมออนไลน์อะไรเองได้บ้าง ?

1. การสั่งซื้อของออนไลน์ สำหรับผู้สูงวัย

การซื้อของออนไลน์ กลายเป็นพื้นฐานในการซื้อข้าวของเครื่องใช้ผ่านเว็บไซต์ต่างๆ การซื้อของออนไลน์ทำให้ชีวิตดูง่ายขึ้น มีคนนำเสนอของที่เราต้องการผ่านแอพพลิเคชั่นหรือผ่านเว็บไซต์ มีเว็บไซต์และแอพพลิเคชั่นที่ร้านค้าต่างๆลงขายของมากมายให้เราได้เลือกซื้อ ซึ่งเราเรียกรวมๆว่า Market Place ในฐานะผู้ซื้อ เราควรต้องพิจารณาความน่าเชื่อถือของร้านค้าที่ขายเป็นอันดับแรก ซึ่งเราสามารถดูได้จากคอมเม้นท์จากผู้ซื้ออื่นๆ ข้อมูลความถูกต้องชัดเจนของสินค้า ชื่อเว็บไซต์ที่พวกเราจับจ่ายซื้อของออนไลน์ หรือชื่อร้านออนไลน์นั้นๆก่อนทำการสั่งซื้อออนไลน์ทุกครั้ง เราสามารถเช็คได้โดยการค้นหาชื่อเว็บไซต์จาก google เพื่อดูรายละเอียดข้อมูลว่ามีตัวตนจริง มีการเปิดขายของจริง มีคนสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ใช่หรือไม่ รวมทั้งมีผู้แสดงความเห็นไว้ว่ายังไง ถ้าหากจะให้ดีควรมีคนติดตามพอเหมาะพอควร มีผลิตภัณฑ์ที่มีการอัพเดตสม่ำเสมอ ซึ่งสิ่งต่างๆเหล่านี้สามารถสร้างความน่าเชื่อถือในการสั่งซื้อออนไลน์ได้ระดับหนึ่ง

ข้อแนะนำ และข้อควรระวังสำหรับการสั่งซื้อของออนไลน์สำหรับผู้สูงวัย

• คุณภาพสินค้า สินค้าที่ขายในร้านค้าออนไลน์ ส่วนใหญ่เป็นสินค้าแปลกใหม่ที่เราไม่เคยซื้อจากที่ไหนมาก่อน ฉะนั้น ข้อมูลและรายละเอียดของสินค้าเป็นสิ่งจำเป็นสิ่งแรกในการตัดสินใจ ต้องเช็คดูให้แน่ใจก่อน เช่น สี ขนาด และขอรูปถ่ายของสินค้าเพื่อการตัดสินใจ เช็คทุกมิติของสินค้าว่า ใช่ เป็นสินค้าที่เราต้องการ ให้ระมัดระวัง จะได้ไม่เจอคำว่า “ของไม่ตรงปก”
• ราคาสินค้า ของถูก ใช่ว่าจะดี บางครั้งการโกงไม่ได้มาในรูปแบบที่โอนเงินแล้วไม่ส่งของ แต่มาในลักษณะของคุณภาพแทน จริงอยู่ที่ว่าขายสินค้าถูกกว่าร้านค้าอื่น แต่ว่าประสิทธิภาพบางทีก็อาจจะแตกต่างกันมาก ไม่แน่คุณอาจจะถูกย้อมแมวขายก็เป็นไปได้ หรือ ของที่คุณซื้อมาบางทีก็อาจจะเป็นของเลียนแบบ หรือของปลอมหรือสินค้าแยกขายไม่ครบชุด แต่ว่ากรณีแบบนี้เจอได้อีกทั้งผลิตภัณฑ์ในราคาไม่แพงหรือราคาสูง ก็เลยจำเป็นต้องตรวจสอบให้ดีก่อนสั่งซื้อ
• ความน่าเชื่อถือของร้านค้าออนไลน์ ความน่าเชื่อถือของร้านค้าเป็นสิ่งแรกที่สำคัญมาก หลังจากตัดสินใจซื้อสินค้า ประการแรกที่จะตกลงใจซื้อของนอกเหนือจากตัวผลิตภัณฑ์และอาจเป็นร้านค้าว่ามีความน่าไว้ใจมากน้อยแค่ไหน มีการยืนยันตัวตนกับระบบซื้อขายสามารถช่วยได้ในเบื้องต้น สิ่งที่ดูต่อไปคือ ประวัติการซื้อขาย การยืนยันการส่งสินค้า หรือแม้แต่คอมเม้นท์ ก็ช่วยได้
• เก็บหลักฐานการซื้อ-ขาย หลังจาการชำระเงินค่าสินค้าเป็นที่เรียบร้อยระบบส่วนใหญ่จะมีการติดตามสินค้า ควรจะเก็บหลักฐานการสั่งซื้อ หลักฐานการโอนเงิน หลักฐานการจ่ายเงิน หรือบันทึกหน้าจอประวัติการพูดคุยกับร้านค้า สอบถามรายละเอียดของร้านค้าให้มากที่สุด เพื่อเก็บไว้เป็นหลักฐานกรณีเกิดข้อผิดพลาดขึ้นภายหลัง หากว่าในอนาคตอาจจำเป็นที่จะต้องใช้ รวมทั้ง ชื่อ-สกุล เลขบัญชีของคนขาย ชื่อของร้าน หรือทางที่ดีควรจะขอเบอร์ติดต่อและก็ให้ร้านขายของถ่ายภาพบัตรประจำตัวประชาชนให้ด้วยเพื่อเป็นหลักฐานถ้ามีการทุจริตขึ้น ก็สามารถดำเนินคดีตามกฏหมายได้

2. การจัดการธุรกรรมการเงินออนไลน์

การทำธุรกรรมการเงินออนไลน์ (Online Banking หรือ Internet Banking) หมายถึง วิธีการทำธุรกรรมเกี่ยวกับการเงินผ่านเว็บไซต์ ผ่านแอพพลิเคชั่นธนาคาร หรือแม้กระทั่งผ่าน Payment gateway ไม่ว่าจะโอนเงิน ถอนเงิน ซื้อหน่วยลงทุน จ่ายใบเสร็จรับเงิน ชำระค่าสินค้า ชำระค่าบริการ หรือการติดต่อเรื่องอื่นๆกับธนาคารผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ต และตู้เอทีเอ็ม

3. การทำธุรกรรมออนไลน์อื่นๆ

เทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา การทำธุรกรรมต่างๆที่เคยยุ่งยากในอดีต กลับกลายเป็รเรื่องง่ายในยุคดิจิทัล แนวทางการทำธุรกรรมออนไลน์ เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ปรับตัวและพัฒนาให้การทำธุรกรรมด้านต่างๆ สะดวกสบายยิ่งขึ้น ลดทอนขั้นตอน รวมถึงหลักฐานสำคัญในการทำธุรกรรมได้ลดน้อยลง ซึ่งทำให้มีทั้งข้อดี และข้อเสีย ข้อดีคงไม่ต้องพูดถึงมากมายเพราะเราได้รับประโยชน์อยู่ทุกวันนี้ ส่วนข้อเสียคงปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกของการติดต่อสื่อสารในทุกวันนี้ง่ายแสนง่าย เหมือนกันกับแนวทางการทำธุรกรรมต่างๆก็มิได้ยุ่งยาก เช่น การเงิน, การส่งข้อมูล, การนัดหมาย ฯลฯ เบ็ดเสร็จทุกสิ่งผ่านปลายนิ้วของคุณเพียงแค่เพียงแค่นั้น และก็ใช้เวลาเพียงแค่ไม่นานแค่นั้น ด้วยเหตุนี้เนื้อหานี้ก็เลยขอเล่าสู่กันฟังถึงกลโกงออนไลน์ที่ทำให้ท่านหมดเนื้อหมดตัวได้ ซึ่งแสนอันตรายอย่างยิ่งในทุกวันนี้ ฉะนั้นการทำธุรกรรมออนไลน์ ควรรู้เท่าทันมิจฉาชีพ

วิธีการป้องกัน : เราจะต้องสามารถพิจารณา ตรวจสอบได้จากกระบวนการจ่ายเงิน จะต้องเป็นแบบจุดหมาย หรือนัดพบ กรรมวิธีการค้ำประกัน (จำต้องติดต่อเคลมผลิตภัณฑ์ได้จริง) และกรรมวิธีการเลือกรับผลิตภัณฑ์ ฯลฯ รวมทั้งผู้บริโภคว่าเชื่อถือได้ไหม บางทีอาจตรวจทานได้จากเรื่องราวขาย เพื่อใช้เป็นเหตุผลประกอบสำหรับการตกลงใจ

4. การแอบอ้าง หรือสวมรอย

กรณีการแอบอ้าง หรือการสวมรอย จะเป็นลักษณะของการนำข้อมูลเราไปใช้เพื่อทำธุรกรรมทางการเงิน ตัวอย่างที่สามารถนำไปใช้แอบอ้าง เช่น กรณีเลขที่บัตรประชาชนใช้ร่วมกับเบอร์โทรศัพท์มือถือเพื่อทำธุรกรรม

การทำธุรกรรมออนไลน์อย่างปลอดภัย

แนวทางการทำธุรกรรมการเงินออนไลน์ที่จะช่วยให้ทำธุรกรรมอย่างปลอดภัย เพื่อให้ลูกค้าสามารถทำธุรกรรมการเงินได้อย่างมั่นใจ ดังนี้

1. ทำธุรกรรมการเงินออนไลน์กับร้านค้าออนไลน์ที่น่าเชื่อถือ
2. พยายามหลีกเลี่ยงการทำธุรกรรมการเงิน หรือไม่ผูกข้อมูลบัตรเครดิตกับร้านค้าออนไลน์ หรือ แพลตฟอร์มที่ไม่มีระบบการยืนยันตัวตนด้วย OTP หรือที่ไม่ใช้เทคโนโลยี 3D Secure
3. ไม่ส่งต่อ OTP ให้กับบุคคลอื่น ไม่ว่ากรณีใดๆ
4. ตั้งรหัสผ่านที่ยากต่อการคาดเดาในการทำธุรกรรมการเงินออนไลน์
5. ไม่ใช้รหัสผ่านร่วมกันในการทำธุรกรรมการเงินออนไลน์ และร้านค้าออนไลน์
6. ไม่เปิดเผยข้อมูลส่วนตัว รวมถึงข้อมูลทางการเงิน เช่น เลขบัญชี หมายเลขบัตรเดบิต บัตรเครดิต เลขท้ายหลังบัตรเครดิต (CVV) แก่บุคคลอื่น (ธนาคารไม่มีนโยบายสอบถามข้อมูลลูกค้าผ่านทางโทรศัพท์ SMS และโซเชียลมีเดีย)
7. ปรับวงเงินสำหรับการชำระสินค้าให้เหมาะสมกับการทำธุรกรรมการเงินในโลกออนไลน์ หรือปรับวงเงินชำระสินค้าเป็นศูนย์ชั่วคราว หากยังไม่มีความต้องการจะใช้ชำระค่าสินค้า
8. สังเกตการแจ้งเตือนบัญชี เงินเข้า-เงินออก จากธนาคาร และหมั่นตรวจสอบยอดการใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตและบัตรเดบิตอย่างสม่ำเสมอ
9. หากพบรายการบัญชีผิดปกติ ควรติดต่อธนาคารเจ้าของบัตรโดยตรงทันที หากมีข้อสงสัย ติดต่อสอบถามผ่านช่องทางบริการต่าง ๆ ของธนาคาร หรือ ธปท.
10. ติดตามข่าวสารจาก TB-CERT และช่องทางที่เป็นทางการของทางธนาคารพยายามหลีกเลี่ยงการทำธุรกรรมการเงิน หรือไม่ผูกข้อมูลบัตรเครดิตกับร้านค้าออนไลน์ หรือ แพลตฟอร์มที่ไม่มีระบบการยืนยันตัวตนด้วย OTP หรือที่ไม่ใช้เทคโนโลยี 3D Secure

ข้อมูล “10 แนวทาง” ทำธุรกรรมออนไลน์อย่างปลอดภัย จาก “สมาคมธนาคารไทย”